Hokjes zoeken

Wat is het tegenwoordig dat men alsmaar in één of meerdere hokjes geplaatst wilt worden? Voorheen waren de hokjes nog slecht en viel het onder discriminatie. Echter tegenwoordig lijkt het wel alsof de drang om ergens bij te horen belangrijker is dan een individu te zijn, iets wat men meent nog steeds te zijn.
Niet zo lang geleden zag ik op televisie een programma wat transseksueel zijn in discussie bracht. Met deze aflevering gaven ze meerdere transseksuele personen het woord om uit te leggen wat ze ervaren en ook hoe ze merken dat de maatschappij reageert op dit begrip. Nu ben ik zelf geboren als vrouw en voel me er ook een, maar ik kan mij indenken dat er mensen zijn die dit niet zo ervaren en de moeilijke stap besluiten te nemen hun geslacht te veranderen. Ikzelf ken enkele mensen die in het traject zitten en mensen die het traject ondertussen af gesloten hebben en ik ken de verhalen in de acceptatie van anderen helaas vaak ver te zoeken is.
Wat mij verbaasde over dit programma was dat een voor mij nieuwe groep in het licht gezet werd; de genderneutralen. Zij legden uit wat genderneutraal in houd. Ik snap delen wat ze noemden, ik vond het ook vreselijk dat ik Barbies kreeg voor mijn verjaardag terwijl er zelfs op de uitnodiging stond dat ik geen poppen of Barbies wilde, maar dat maakt mij niet meer of minder vrouw en dat ik ze nog steeds kreeg omdat ik een meisje was betekent niet dat ik mezelf meteen genderneutraal moet noemen omdat ik geen Barbies wilde. Deze beweging komt mij over als een groep die zich buiten gesloten voelt in hun seksualiteit en daarom een punt maken voor unisex. Het lijkt mij een hokje die onnodig is en dat ze meer zoeken naar aandacht dan daadwerkelijk een probleem in de maatschappij vertegenwoordigen.

De volgende hokjes merk ik dat mensen zichzelf graag in zetten en wat mij persoonlijk de keelgaten uit spuit:

• Autisme; heel vaak hoor ik iemand verklaren dat zijn gedrag zo slecht is doordat de persoon autisme heeft.
• Borderline; je moet alles maar slikken, want de persoon heeft borderline.
• Typische racistische uitingen zoals huidskleur of geloofsovertuiging; niet dat je ze discrimineert, maar als je het niet eens bent met hun dan is dat wegens racisme.
• (Voetbal) supporters; alsof je slecht ben dat je niet voor hetzelfde team bent (dat je de sport niet volgt is al helemaal taboe)
• Eetvoorkeuren zoals bijvoorbeeld vegetariërs; en dat het hun voorkeur is is niet genoeg, maar anderen moeten zichzelf in hetzelfde hokje plaatsen.

Nu ben ik enkele jaren geleden zelf gediagnosticeerd met borderline. Mijn omgeving was bang dat ik het als reden zou gebruiken voor mijn gedrag, terwijl ik juist blij was het te weten zodat ik gericht therapie kon volgen. Tegenwoordig verwar ik mensen als ik vertel borderline te hebben en vragen ze me zelfs om uitleg wat het inhoud omdat ze het niet achter mij zoeken. De enige manier hoe ik de borderline diagnose ‘gebruik’ is door op slechte momenten mensen aan te geven dat ik er bijvoorbeeld even niet bij ben met mijn hoofd of slecht kan focussen omdat ik de borderline niet volledig onder bedwang heb. Zoals ze me op therapie leerden: ik heb borderline, ik ben geen borderliner. En ik zou mijzelf daarom niet in het hokje willen plaatsen, want het is nog steeds mijn eigen verantwoordelijkheid in de samenleving mee te kunnen draaien.

Wat mij dan pisnijdig maakt is dat bijvoorbeeld dit jaar mijn vakantie nagenoeg verpest werd door iemand die problemen had zijn emotie te reguleren. Elke keer als iets niet ging zoals hij dat wenste had hij een woede uitbarsting waarbij hij de huid van ieder die hij tegen kwam vol schelde. Wat mij hier pissig over maakt is dat hij amper zijn excuses had aangeboden aan mij. Ik die buiten de situatie stond maar ook een volle laag kreeg, met een simpele sorry. En ik moest het van ieder ander maar accepteren, want ‘zo is hij nou eenmaal’, ‘het veranderd toch niet’, ‘hij heeft autisme’. Makkelijk zeg, dat hokje.
Hetzelfde als dat iemand anders in toevallig dezelfde vakantie allerlei kwade dingen over mij heeft lopen vertellen en ik dit maar moest accepteren omdat ze borderline heeft en zij mij niet kan uitstaan.

Wat dacht je van de situatie dat je achter de balie werkt. Er komt bijvoorbeeld een Marokkaan of iemand met donkere huidskleur of andere ‘uitzonderlijkheid’ die vroeger gediscrimineerd werd aan de balie en je vraagt de persoon even te wachten. Redelijke kans dat je een hele preek krijgt in hoe je de persoon discrimineert omdat je ze niet meteen te hulp schiet.

Waar zijn we mee bezig? Blijf gewoon jezelf en als er gedrag is dat niet door de maatschappij geaccepteerd word, doe er dan wat aan, of accepteer dat je anders behandeld word. Maar ga niet schuilen achter een hokje die alles acceptabel zou moeten maken. Want dan verwacht je men te veranderen voor jou, terwijl je zelf het probleem hebt en/of bent.

“Door rekening te houden met genderneutraliteit zorg je ervoor dat een steeds meer zichtbare groep in onze samenleving, de non-binaire transgender personen, zich niet uitgesloten voelen en meer gelijke kansen krijgen.“ Madave